Nếu
phải chọn câu chuyện nóng nhất nghị trường Quốc Hội trong suốt một tuần
qua, thì hẳn đó phải là những khúc mắc và ý kiến trái chiều xung quanh
việc có nên xây dựng sân bay Long Thành hay không. Một dự án
mang tầm cỡ quốc gia, với mức kinh phí đầu tư dự kiến lớn nhất trong
nhiều năm trở lại đây đang trở thành một ngọn núi lửa thực sự.
Ý
kiến thì nhiều, đa chiều và phong phú, đồng tình cũng có mà không đồng
tình cũng có. Khi các đại biểu Quốc hội không thể thống nhất ý kiến, câu
chuyện về tính khả thi của dự án khi không nhận được sự đồng thuận của
Quốc hội với những vấn đề trọng đại của đất nước lại được đặt ra.
Thực
tế là, những dự án lớn với mức đầu tư khổng lồ khiến nghị trường Quốc
hội phân đôi thường khó được thông qua, dự án đường sắt cao tốc cách đây
vài năm là một điển hình và dự án sân bay Long Thành hiện tại có lẽ cũng không là ngoại lệ.
Cả
hai đều là những dự án với mức đầu tư cao ngất và có quá nhiều điểm
chung, đặc biệt là đều được đưa ra trong những giai đoạn nền kinh tế
Việt Nam đang có dấu hiệu suy thoái nghiêm trọng. Dự án đường sắt cao
tốc đã không được thông qua và giờ đây đến lượt Long Thành phải đối mặt
với câu hỏi: Tại sao?
Một bức tranh toàn cảnh nền kinh tế Việt Nam
Một
nguyên tắc cơ bản không được phép bỏ qua, khi đề cập đến những siêu dự
án với mức đầu tư khổng lồ, nhất là ở một nước mà khả năng kinh tế và
tài chính có hạn như Việt Nam, là phải đặt vào một bức tranh toàn cảnh
của nền kinh tế.
Với
một đất nước có khả năng tài chính cực kỳ hữu hạn như Việt Nam, việc bỏ
ra cả tỉ USD vào một dự án là một việc cực kỳ quan trọng, vì với quy mô
của mình, nó có thể quyết định cả nền kinh tế tiến bước hay thụt lùi
trong nhiều năm sắp tới. Nhưng hầu hết các đại biểu Quốc hội đều đã bỏ
qua bước này, khi chỉ xem xét dự án như một vấn đề riêng lẻ mà không xem
xét trên góc độ toàn cảnh nền kinh tế.
Nền
kinh tế Việt Nam ở thời điểm hiện tại, không lấy gì làm khỏe khoắn.
Thậm chí, còn đang ở trong một tình trạng đáng lo ngại. Nợ công cao ngất
ngưởng, tốc độ tăng trưởng giảm sút đáng kể, số doanh nghiệp phá sản
vẫn không có dấu hiệu dừng lại.
Chính
sách thắt chặt tiền tệ, đầu tư công giảm sút đang khiến cho nhiều lĩnh
vực hoạt động cầm chừng, thậm chí lâm vào cảnh đóng băng. Không cần phải
là một chuyên gia kinh tế cũng biết được nền kinh tế Việt Nam đang ở
trong tình trạng đáng ngại như thế nào, khi mà tác động của nó đang lan
tràn khắp trong xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân.
Vấn
đề quan trọng nhất ở thời điểm hiện tại, sẽ quyết định trực tiếp đến
sức mạnh quốc gia trong những năm sắp tới, vì vậy phải là những biện
pháp vực dậy nền kinh tế. Việc thắt chặt tiền tệ để ngăn ngừa lạm phát
đang khiến cung tiền, vốn là điều kiện cần thiết để xốc dậy nền kinh tế,
gặp nhiều hạn chế. Việc vừa phải đảm bảo kiềm chế lạm phát vừa phải
thúc đẩy hồi phục nền kinh tế và tăng trưởng trở lại dẫn đến việc buộc
phải có những tính toán để rót số tiền vốn rất hạn chế vào đâu để đạt
hiệu quả lớn nhất. “Đầu tư ít, hiệu quả cao” là phương châm và cũng là
giải pháp quan trọng nhất đối với nền kinh tế Việt Nam ở thời điểm hiện
tại.
Trong
bối cảnh đó, việc chi tới hàng tỉ USD cho một dự án sân bay như Long
Thành rõ ràng là không hợp lý. Vấn đề cốt lõi nhất ở đây không phải là
những hệ lụy từ nợ công hay tranh cãi về mức độ cần thiết của Long Thành
khi Tân Sơn Nhất sắp đạt ngưỡng, dù đó cũng là những vấn đề quan trọng,
mà là sự bất hợp lý khi chi hàng tỉ USD cho một dự án rất ít có tác
động tích cực tới sự hồi phục nền kinh tế, vốn là điều quan trọng nhất
với Việt Nam ở thời điểm hiện tại.
Trong
khi nền kinh tế đang suy thoái, các bộ phận của nền kinh tế đang cần sự
hỗ trợ nhưng nguồn cung tài chính hạn hẹp, lẽ ra phải dốc toàn bộ nguồn
lực có thể vào việc phục hồi nền kinh tế thì chúng ta lại quăng hàng tỉ
USD vào một dự án phải mất nhiều năm mới đi vào hoạt động và rất ít
đóng góp đáng kể vào việc phục hồi nền kinh tế.
Một dự án đường sắt cao tốc thứ hai
Không
nghi ngờ gì nữa việc dự án Long Thành đang trở thành một dự án đường
sắt cao tốc thứ hai, nghĩa là không chỉ là những siêu dự án với kinh phí
lên tới cả tỉ USD có thể gây ra những hệ lụy khổng lồ cho nền kinh tế
Việt Nam, mà còn ở sự tương đồng trong hoàn cảnh xuất hiện cũng như khả
năng được thông qua là rất thấp.
Bất
kể những lý do gì đi chăng nữa, việc chấp thuận dự án sẽ đồng nghĩa với
việc kéo lùi tốc độ hồi phục nền kinh tế Việt Nam chậm lại thêm nhiều
năm nữa.
Đáng
chú ý là sự tương đồng trong hoàn cảnh xuất hiện giữa dự án đường sắt
cao tốc cách đây vài năm và dự án Long Thành ở thời điểm hiện tại.
Còn
nhớ, cách đây vài năm, khi nền kinh tế đang có những dấu hiệu suy thoái
nghiêm trọng và cả nước chờ đợi những biện pháp quyết liệt trong kỳ họp
Quốc hội lần đó, thì vấn đề đường sắt cao tốc đã thu hút sự chú ý của
gần như toàn bộ chương trình nghị sự và rốt cục đã không có những giải
pháp mạnh mẽ cần thiết để chấn chỉnh nền kinh tế.
Kỳ
họp Quốc hội khóa XII hiện tại cũng đang được kỳ vọng sẽ mang lại những
thay đổi mang tính bước ngoặt cho cả nước, thì lại một lần nữa vấn đề sân bay Long Thành lại trở thành tâm điểm thu hút sự quan tâm.
Không
khó để đoán được Long Thành lần này cũng sẽ theo bước người đàn anh của
nó là dự án đường sắt cao tốc, tức sẽ không được Quốc hội thông qua.
Tầm vóc quá lớn của dự án và sự thiếu đồng thuận của Quốc hội luôn là
những chỉ dấu khá rõ ràng cho khả năng các siêu dự án cỡ Long Thành sẽ
không được chấp thuận.
Đó
sẽ là một tín hiệu mừng, cũng giống tín hiệu mừng như khi Quốc hội đã
không chấp thuận dự án đường sắt cao tốc; khoảng cách từ tín hiệu mừng
đó với các thay đổi mang tính bước ngoặt được chờ đợi vẫn còn quá xa.
Câu
chuyện cần một sân bay mới vì những lý do ngoài kinh tế có lẽ cũng
giống như câu chuyện đề nghị xây thêm bảo tàng trong thời buổi kinh tế
khó khăn chỉ vì lý do đơn giản là vẫn đang thiếu bảo tàng, có lẽ đã đến
lúc cần khép lại.
Hãy
để dự án Long Thành lại đến một thời điểm khác thích hợp hơn, khi nền
kinh tế đã khỏe mạnh, khi một sân bay tỉ đô là một biểu tượng có thể
khiến cả quốc gia tự hào chứ không phải là nguồn gốc gây nên những tranh
cãi và bất đồng như thời điểm hiện tại.
Nhàn Đàm (MTG)
0 nhận xét: