Trong buổi tối ngày 6-12, khi ngồi ngẫm nghĩ về Bọ Lập, điều tôi thắc mắc là người ta có cho ông mang theo cây gậy của mình hay không. Đơn giản vì đôi chân của ông đã rất yếu, Ngay cả khi có cây gậy kề bên, cũng ít khi nào người nhà để ông đi một mình.

Bọ Lập, tức nhà văn Nguyễn Quang Lập, một trong những nhà văn hiếm hoi của “bên thắng cuộc” mà tôi giữ quan hệ với tình thương mến như đối với một nhân sĩ. Ngoài việc viết xuống, có lẽ chất giang hồ trong con người Bọ Lập còn khiến cho công việc quan sát cuộc sống của ông trở nên tự do, đa chiều hơn, chia sẻ hơn.

Tôi nhớ đến cây gậy của ông, với dáng đi khập khiễng và nụ cười đầy sảng khoái. Những ngày tháng cuối cùng mà người Việt còn vượt thoát được những hàng rào công an chằng chịt để xuống đường chống Trung Quốc đưa giàn khoan xâm lấn trên biển, Bọ Lập hăm hở đi từ nhà ở Thảo Điền đến trung tâm Sài Gòn rất sớm. Đoàn người sải bước quá, bỏ quên lão già ở sau. Thậm chí bạn bè cũng không ai đợi. Cuối buổi, Bọ Lập chống gậy khập khiễng đi về một mình, vừa cười ha hả, vừa mắng “mấy thằng không ra gì, ỷ chân khoẻ đi nhanh, bỏ tau ở lại một mình”.

Những người biết Bọ Lập, ai cũng nhớ rằng các rắc rối đến với ông rất sớm, từ đầu thập niên 2000, chẳng hạn như từ kịch bản phim “Không có Eva”. Hội đồng duyệt do bà Nguyễn Thị Hồng Ngát chủ trì đã phê không duyệt cho kịch bản này được dựng thành phim vì cho rằng tác giả đã mô tả một khung cảnh đời quá u tối và bi quan. Chuyện kể này nhằm để làm rõ lời bàn tán của rất nhiều người rằng Bọ Lập khôn ngoan, gần đây chọn một phương thức phản kháng để “hợp thời”.

Khi tôi viết những dòng này, Bọ Lập với căn bệnh tiểu đường có thể đang nằm đâu đó trong phòng tạm giam, lạnh lẽo và không thể tiện nghi như ở nhà của ông. Tôi từng chăm sóc mẹ mình nhiều ngày. Bà bị bệnh tiểu đường nặng và chân rất yếu. Ngay cả khi chống gậy vẫn phải có người trông. Ở trong phòng tạm giam đó, tôi ngẫm nghĩ, giống như mẹ tôi, rằng ai sẽ giúp cho Bọ Lập đi vệ sinh, ngay cả khi ông có cây gậy quen thuộc của mình.

Hồi giữa năm nay, Bọ Lập gọi tôi ra quán. Ông sợ tôi không đến vì biết rõ tính tôi không thích đám đông, nên gọi bắt nhà thơ Đỗ Trung Quân làm cam kết phải đưa tôi ra cho bằng được. Anh Quân gọi, mắng “thằng quỷ, mày làm gì mà để cho ông Lập ép cả tao”. Lý do của buổi gặp mặt đó, chỉ là cớ để ông nhắc cho tôi biết rằng có “nhiều người quan trọng” khó chịu mấy bài phóng sự về bạo loạn ở Bình Dương của tôi. Khi đưa bài của tôi lên blog Quê Choa, ông nhận được điện thoại giọng lạnh lùng, bảo phải tháo xuống ngay nếu không muốn gặp rắc rối. Dặn tôi cẩn thận rồi lại dúi cho mấy cuốn sách của ông đã ký tặng sẳn. Bọ Lập ra về – cũng dáng đi khập khiễng và cây gậy ấy.

Trang blog Quê Choa đem lại cho ông không ít phiền phức. Trước khi vào phòng tạm giam theo lệnh chính thức của công an, Bọ Lập cũng đã làm quen với một sự giam hãm không tuyên bố từ rất lâu trước đó. Các mục viết thường xuyên của ông trên báo nhà nước đột nhiên bị cắt bỏ, thôi không cho cộng tác nữa. Các nơi làm việc bỗng lơ là và mất dần một cách khó hiểu. Nhà văn Thuỳ Linh ở Hà Nội kể rằng các kịch bản có tên tác giả Nguyễn Quang Lập bị từ chối liên tục. Đến mức, chị phải khuyên rằng nếu chỉ để làm nghề, thôi thì Bọ Lập thử lấy tên khác xem. Quả nhiên, kịch bản mang tên vô danh tiểu tốt nào đó thì lại được duyệt ào ào.

Trước và sau khi Bọ Lập bị bắt, không khí văn nghệ Việt Nam nói chung, và Sài Gòn nói riêng, mỗi lúc một căng thẳng. Những người bị bắt dù không lạ nhưng vẫn làm cho buổi cơm chiều của giới trí thức bị thảng thốt, ngàn ngạt. Đã có lúc tin đồn trên mạng bảo rằng có một danh sách đang được countdown từng ngày. Mọi người kháo nhau và cười rất kiêu bạc rằng Solzhenitsyn mô tả Quần đảo Gulag và nơi này không khác nhau là mấy. “Nghe đồn cái phòng để sẳn đề tên tui, vừa thay bảng tên ông đó nghe”, Đỗ Trung Quân cứ hay trêu Huỳnh Ngọc Chênh theo kiểu đó.

Những lúc như vậy Bọ Lập lại cười ha hả và nâng ly bia. Trang blog của ông vẫn là một trong những nơi mà hàng chục ngàn người tìm đến mỗi ngày, sức hút không thua gì một tờ báo tiền tỉ của nhà nước, nhưng lại rất gần gũi vì chỉ đưa những gì con người muốn nói với nhau, chia sẻ với nhau. Được và mất thật mong manh, nên đâu có gì quan trọng nữa.

Một ngày sau khi Bọ Lập bị tạm giam, có bài báo đánh với theo ông già đi không vững. Người viết nặc danh ghi rằng Bọ Lập là một nhà văn không có phẩm hạnh khi dám chỉ trích tổng bí thư. Tôi thì chỉ nghĩ rằng rất nhiều các nhà văn trên toàn thế giới xã hội chủ nghĩa luôn ca ngợi các tổng bí thư, cũng không có mấy ai trong số họ giới thiệu được chút phẩm hạnh nào của mình. Bọ Lập chắc cũng không màng loại phẩm hạnh đó.

Bao giờ thì Bọ Lập quay về nhỉ? Khi biết tin Bọ Lập bị bắt, tôi lại nhớ Việt Khang, Trần Vũ Anh Bình… Lẽ nào con người hát và viết, nói điều mình nghĩ lại có thể là tội phạm? Hơn nữa, đó lại là những con người yêu nước. Buổi chiều dừng chân trú cơn mưa ở vỉa hè, chợt thấy nơi đó bày bán những cây gậy bằng tre. Tôi nhìn địa chỉ và ghi lại. Biết đâu Bọ Lập khi bước ra, ông vẫn cần một cây gậy mới để đi cùng, trong vòng vây thương mến của mọi người chào đón ông.

NS Tuấn Khanh

Theo Tuấn Khanh Blog

Taxi Uber và nhà công vụ- hai con đẻ của hai thời đại khác nhau đều đang hồi hộp, nín thở chờ đợi cái cách hành xử của quản lý nhà nước các ngành

Cấm đoán hay sẽ tiếp tục… buông?

---------

Phải nói thẳng, đây là một đặc điểm quản lý của nước Việt.

Trong tuần, có hai vụ việc gây ấn tượng với dư luận xã hội và rút cục những ầm ĩ của nó chưa rõ sẽ ra sao, nhưng đều phản chiếu rất rõ cung cách này.

I-Vụ thứ nhất, là taxi Uber. Có thể nói ngành GTVT, các cơ quan chức năng còn đang … ngơ ngác với loại dịch vụ mới mẻ này. Mới hay, cái tư duy kinh doanh của doanh nhân nào đó, hay một nhóm DN nào đó, ở nước Mỹ xa xôi, quá là “quá mở” trong thời đại công nghệ cao, khiến cho giới dịch vụ taxi ở nước Việt tư duy thị trường nửa vời, cung cách quản lý lại lỏng lẻo, cứ nháo nhào cả lên.

Taxi mà không phải taxi, mà vẫn là taxi. Thế mới là… Uber!

Gọi là tư duy kinh doanh “mở” bởi điểm nổi bật của Uber là dịch vụ này không hoạt động như các hãng taxi hiện hành.

Xuất hiện từ năm 2009, “Uber là loại hình dịch vụ taxi mới thông qua việc cài đặt phần mềm ứng dụng Uber trên smartphone, kết nối giữa người cần di chuyển và lái xe. Hành khách chỉ cần dùng ứng dụng Uber để đăng ký hành trình, hệ thống sẽ tự động kết nối với một chủ xe bất kỳ (có đăng ký tham gia vào ứng dụng Uber). Hệ thống sẽ hiển thị thông báo các thông tin về chi phí chuyến đi, thông tin về chiếc xe sắp đến đón. Nếu khách hàng đồng ý, chi phí sẽ trả qua thẻ thanh toán quốc tế Visa, Mastercard. Loại hình kinh doanh này có giá thấp hơn so với taxi thông thường, trong đó Uber hưởng 20% phí dịch vụ, chủ xe hưởng 80%. (GTVT, ngày 2/12).

Trong khi nếu so với taxi thông thường, đầy đủ tiêu chí điều kiện kinh doanh, thì Uber quả là loại… quái.

Đến nay, Uber đã triển khai ở 200 t/p trên thế giới, thuộc nhiều nước như Đức, Anh, Thụy Điển, Hàn Quốc ,Singaporre… . Nhưng không phải nơi nào Uber cũng được chào đón. Thậm chí ngay với một số quốc gia văn minh, Uber đang bị coi là một kiểu “dịch vụ đen”. Ở VN, Uber bắt đầu lăn bánh, khởi đầu là t/p HCM, và nay đến Hà Nội.

Ở một xã hội mà tư duy vốn “kín và cứng” quy chuẩn mọi việc theo quy định chặt chẽ, mặc dù quản lý có khi chả lấy gì làm… chặt như những quy chuẩn, thì khỏi phải nói, cái mới, và “mở” của loại hình dịch vụ này vừa khiến cho quản lý ngành cảnh giác, hãi sợ, giới truyền thông “bình loạn”, vừa khiến các hãng taxi phản ứng lo mất khách.

Mà mất khách là phải! Xe vừa xấu, vừa bẩn, lại hay tìm cách … ăn gian tiền khách!

Chả trách có tờ báo đã đặt câu hỏi cực kỳ “hình sự”: Uber “âm mưu” gì sau khi làm hài lòng hành khách? Cũng bài báo này dự đoán, mô hình kinh doanh chính của Uber là tăng giá khi thiếu xe. Sau khi hoạt động một thời gian dài với giá rẻ, người tiêu dùng đã “nghiện” và các hãng taxi đã giãy chết, đây chính là lúc Uber độc quyền hoàn toàn về giá. (Tuổi trẻ, ngày 02/12).

Cứ như xã hội này chỉ có phù thủy Uber, còn các thiên thần taxi trong trắng thật non nớt, đáng thương.

Chả trách mới ngay ngày đầu trình làng, taxi Uber đã liên tiếp bị cơ quan chức năng bắt phạt. Khiến cho hết khách hàng đến lái xe … ngơ ngác như cô bé Mai ca trên trời rơi xuống.

Ở góc độ quản lý nhà nước, ông Nguyễn Hồng Trường, Thứ trưởng GTVT nghiêm khắc, Uber là dịch vụ taxi “trá hình, bất hợp pháp, ẩn chứa nhiều nguy cơ không an toàn”.

Nhưng cũng không phải chỉ có sự phản đối. Nhiều ý kiến của các chuyên gia, luật sư cũng rất đáng chú ý, xuất phát từ lợi ích khách hàng.

Như TS Phạm Sanh, chuyên gia giao thông phân tích: Uber bị cấm ở nhiều nước nhưng cũng rất nhiều quốc gia khác cho phép hoạt động. Như vậy có nghĩa là hoặc hệ thống pháp lý của quốc gia đó “quản” được Uber hoặc quốc gia đó chấp nhận du nhập cái mới trước rồi tìm cách quản lý sau.

Còn chuyên gia kinh tế TS Lê Đăng Doanh: Uber đem lại lợi ích cho số đông, nghĩa là tạo nên môi trường cạnh tranh buộc các hãng taxi truyền thống phải cải thiện chất lượng phục vụ, tìm cách giảm giá. Các hãng taxi truyền thống phải tìm cách nâng mình lên thay vì chăm chăm chỉ trích Uber.

Bất ngờ nhất, tại cuộc họp Ban cán sự Đảng bộ Bộ GTVT mới đây, Bộ trưởng Đinh La Thăng đặt câu hỏi, Uber giá thấp hơn taxi thông thường, người dân được hưởng lợi, sao ta không hợp pháp hóa để quản lý nó. Phải bỏ ngay tư tưởng không quản được thì cấm (GTVT, ngày 2/12)

Những ý kiến lo ngại, dưới động cơ này động cơ khác, dù chính đáng hay lo sợ cho “nồi cơm” của mình, đều đã quên rằng, trong thời đại IT, và công nghệ cao phát triển, không có một lĩnh vực nào có thể bất biến, bất di bất dịch, ngược lại, luôn phải đứng trước sự cạnh tranh và thách thức.

Hàng chục năm nay, nhân loại nói chung, nước Việt nói riêng thời Internet đã chứng kiến sự xuất hiện liên tục của những cái mới trong các lĩnh vực liên quan đến công nghệ cao. Đó là bước chân lịch sử vô cùng vĩ đại, đem lại cho con người sự khai mở và cả hưởng thụ tri thức. Những cái mới đầy sức sống đã khiến cho đời sống con người văn minh hơn, thuận tiện, thú vị và cả… phiền toái. Đòi hỏi con người phải học hỏi, và học cả cách sống thích ứng.

Có thể thấy rất nhiều cái mới đang “chung sống” êm đềm và gắn bó với con người.

Bên cạnh thư tay, có thư điện tử (email).

Bên cạnh báo giấy, có báo điện tử, mạng trực tuyến XH. Rồi blog cá nhân, facebook, kết nối con người ở khắp nơi trên trái đất cùng vui buồn chia sẻ.

Bên cạnh điện thoại cố định, có máy nhắn tin, điện thoại di động.

Bên cạnh dịch vụ bán hàng trực tiếp là dịch vụ bán hàng qua mạng ảo v.v.. và v.v..

Và cũng như quy luật đời sống vốn sòng phẳng, khắc nghiệt, bên cạnh cái thăng hoa có cái suy vong, bên cạnh cái phát triển có cái bị đào thải. Cái mới bao giờ cũng có hai mặt, hay và dở mà con người hoặc phải biết khai thác hoặc biết tiết chế, hạn chế.

Thì sự xuất hiện của taxi Uber với hình thức giao dịch trên mạng, cũng là một cái mới của thời công nghệ cao, dựa trên tư duy kinh doanh linh hoạt sáng tạo bất ngờ. Uber mang trong nó cả sự già đời, lẫn sự khôn ngoan, tiện lợi của một loại hình vận tải mới mẻ, chưa hoàn thiện.

Cái khôn ngoan của nó là giá rẻ, đáp ứng nhu cầu con người. Dù muốn hay không, taxi Uber đã tạo nên sự cạnh tranh tự nhiên, buộc taxi truyền thống phải đổi mới mình. Điều đó chỉ có lợi cho khách hàng.

Nhưng cái già đời của nó cũng ngay lập tức không che mắt được ai. Bởi là loại hình vận tải quá mới mẻ, sử dụng công nghệ cao trong giao dịch, nên dễ tiềm ẩn những rủi ro cho hành khách, khả năng trốn thuế là rõ ràng, trong khi về mặt pháp lý, cơ quan chức năng chỉ có thể xử phạt với Uber với tư cách pháp nhân đăng ký hoạt động ở VN.

Dù vậy, nếu nói taxi Uber hoạt động trái với quy định pháp lý lại khá… vô lý. Bởi theo Luật Doanh nghiệp, người ta có quyền kinh doanh những gì pháp luật không cấm. Dĩ nhiên, Luật Doanh nghiệp khi ra đời, hẳn chưa bao giờ hình dung, sẽ có ngày một loại hình taxi mang tên lạ đắng lạ cay- Uber nhởn nhơ lượn khắp phố phường mà lại không thuộc… vòng cương tỏa.

Thế nên, ý kiến của Bộ trưởng Đinh La Thăng chính là sự bật đèn xanh một cách khôn ngoan: Sao không hợp pháp hóa để quản lý. Phải bỏ ngay tư tưởng không quản được thì cấm!

Từ “dịch vụ đen” trở thành một loại hình dịch vụ được thừa nhận, là một khoảng cách dài để hai bên… xích lại gần nhau.

Không chỉ Uber phải tuân thủ những quy định của pháp luật nước Việt, mà bản thân các cấp quản lý của ngành chủ quản cũng phải “mềm hóa” tư duy để quản lý bằng pháp luật, thể chế, chính sách-  tương thích với cách kinh doanh “mở” lạ lẫm, và linh hoạt của thời công nghệ cao.

                                         *****************************

II- Vụ thứ hai là câu chuyện nhà công vụ

Cứ tưởng vụ này được xới xáo lên cách đây ít lâu đã kết thúc… có hậu. Các bác quan chức hết tiêu chuẩn ở nhà công vụ thì trả lại nhà cho Nhà nước. Hóa ra, cái hậu ấy nó cũng “mở”, “mở” đến tận hôm nay, và vẫn chưa thể khép lại…

Thế mới là nhà công vụ!

Theo điều tra của Báo Người cao tuổi, ngày 27/11,  chỉ riêng khu Hoàng Cầu, trong số 80 căn hộ nhà công vụ (diện tích trên dưới 100 m2/căn), chỉ có 21 căn được sử dụng đúng mục đích. Số sai mục đích đạt tỷ lệ tới 67,7%.

Đó là chỉ riêng khu Hoàng Cầu, còn khoảng gần 13.000 căn hộ nhà công vụ ở khắp nơi, không biết có bao nhiêu nhà đã nghiễm nhiên biến thành “tư vụ” thì chưa có báo nào điều tra nổi.

Tiếc thay, đến lúc này, dư luận xã hội lại tiếp tục được nghe “điệp khúc muôn thuở” của các chủ nhân tạm thời ở nhà công vụ. Tỷ như:  Tôi khẳng định đến giờ này chưa thấy cơ quan nào đưa cho tôi quyết định thu hồi lại nhà Cũng chưa có ai ở cơ quan nhà nước lên tiếng đòi nhà, và nhiều nhà công vụ cũng không ai đòi, vậy thì nói không trả nhà công vụ đâu hẳn đã đúng. Tỷ như: Đã có ai đòi nhà đâu, cũng chưa có quyết định thu hồi lại nhà thì sao nói phải cưỡng chế. Chúng tôi đều muốn trả, không ai muốn chiếm nhà công vụ.

Trong khi đó, ông Nguyễn Trần Nam Thứ trưởng bộ Xây dựng cho biết, có 59/80 căn hết tiêu chuẩn nhưng chưa trả.

Vậy bên nào đúng, bên nào sai?

Có một điều, nguồn gốc nhà công vụ có từ thời bao cấp, được phân cho những cán bộ có tiêu chuẩn đang trong thời gian công tác. Nhưng “điểm chết người” trong các văn bản quyết định phân nhà công vụ là đã không hề có điều khoản ràng buộc cụ thể, sau khi những cán bộ thuộc đối tương này họ nghỉ hưu, luân chuyển nơi khác, hoặc từ trần phải giao lại nhà cho Nhà nước.

Chính ở “gót chân Asin” này, mà người ta rất khôn ngoan đã tận dụng, ngụy biện, vin vào cái sự “tù mù” của quyết định. Cũng là vin vào thứ thiếu công khai minh bạch của quản lý nhà nước, để hành động một cách… thiếu minh bạch nốt, nhưng lại đổ lỗi cho nhau.

Tại anh tại ả tại cả đôi bên- là thành ngữ dân gian cha ông ta ngày xưa mắng khéo cái sự sai của kẻ tám lạng, người nửa cân, chẳng anh nào chịu thua anh nào trong cái sự mắc lỗi. Giờ đây, được hậu thế vận dụng khéo léo, và không chỉ có thế.

Điểm đỉnh của sự vận dụng “khôn mà không ngoan” thành ngữ này, là vị cựu Chủ tịch t/p Hà Nội Hoàng Văn Nghiên

Cứ tưởng câu chuyện nhà biệt thự 12 phố Nguyễn Chế Nghĩa, kéo dài suốt 08 năm trời không dứt điểm nổi, năm trước được dư luận xã hội bàn luận, chỉ trích, chê trách, thì nếu là người quân tử, cựu Chủ tịch t/p hẳn phải có thái độ hành xử quang minh chính đại trước thanh thiên bạch nhật, dù trong lòng rất đau bởi những lời ra tiếng vào.

Hóa ra, đến nay, vụ việc nguyễn y vân. Và lời ra tiếng vào của dư luận xã hội dịp này cũng… vẫn y nguyên. Thậm chí, còn tăng gấp bội.

Người viết tự hỏi, tự lúc nào trong xã hội chúng ta, người Việt mất đi khả năng hành xử một cách tự trọng? Hay vì cứ nhìn nhau mà … tham?

Điều bất ngờ nhất, trong vụ việc biệt thự 12 phố Nguyễn Chế Nghĩa, không phải t/p HN không có động thái ứng xử. Nhưng một bên thì cả nể, rất duy tình đến mức thành nhu nhược, một bên thì ra đủ thứ yêu sách, rất vô lý.

Cây cầu bắc giữa hai đầu rất duy tình, và rất vô lý này có tên gọi là gì? Không ai trả lời được.

Vô lý đến mức, đã 2-3 lần, ngành chức năng của t/p HN đưa ra nhiều phương án nhà ở cho ông này. Lúc thì bán cho ông căn hộ chung cư tại khu Kim Liên, lúc là một biệt thự tại dự án khu Đông hồ Nghĩa Đô để ông thuê, đều không đi đến kết quả. Lần cuối cùng, phương án do chính ông đề xuất, thành phố mua đất xây biệt thự tại Khu đô thị Nam Thăng Long (Ciputra) để ông thuê ở. Đến nước này thì t/p… chịu. Việc thuê biệt thự 128 Nguyễn Chế Nghĩa với giá bèo, chỉ bằng chục bát phở/ tháng kéo dài cho tới nay.

Nhưng dư luận xã hội không chịu. Và đòi hỏi t/p HN phải giải quyết dứt điểm vấn đề này. Bởi một vô lý sẽ dẫn đến … mười ngờ. Không thể nào để diễn ra mãi tình trạng đáng hổ thẹn, là đặc quyền- đặc lợi cho quan chức cả đến lúc đã nghỉ hưu. Bởi theo như nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Sỹ Liêm, thì trên thực tế, ông nào trước khi làm Chủ tịch cũng có nhà, chứ không phải là "dân lang thang" đi vào làm chủ tịch (Một thế giới, ngày 04/12).

Nên theo ông Phạm Sỹ Liêm, ông Hoàng Văn Nghiên không trả nhà là lỗi của chính quyền (t/p). Lỗi cả nể, dung túng, nhu nhược trước sự “ngồi xổm” trên cả những quy định pháp luật, trên cả dư luận bất bình, của một cựu quan chức cấp cao. Vụ việc nhà công vụ này không phải quá phức tạp, mà kéo dài tới 08 năm. Nếu không có vụ việc nhà cửa của ông Trần Văn Truyền, không biết biệt thự 12 phố Nguyễn Chế Nghĩa sẽ… êm đềm đến bao giờ.

Còn báo Lao động, ngày 03/12, giật hẳn một cái title to: Trả lại nhà cho Đảng đi ông Nghiên ơi! Không biết ông Hoàng Văn Nghiên sẽ … đáp lời kêu gọi của xã hội ra sao? Chỉ biết mới đây, trên báo Người lao động, ngày 04/12, ông bảo: Sống đàng hoàng chả phải nói với ai.

Giật mình. Đến nước này, cái chữ đàng hoàng hẳn cũng phải cúi gằm mặt và … chạy mất!

Taxi Uber và nhà công vụ- hai con đẻ của hai thời đại khác nhau, một là của thời kinh tế thị trường, một là của thời bao cấp, đều đang hồi hộp, nín thở chờ đợi cách hành xử của quản lý nhà nước.

Cấm đoán hay sẽ tiếp tục buông?

Kỳ Duyên (VNN)

Ngành Y cần giải quyết những bất hợp lý trong đào tạo để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

 Hôm đó ngồi quán cà phê chờ bạn, tôi nghe hai người bàn bên cạnh nói chuyện với nhau, đầy bức xúc. Một trong hai người chắc chắn là bác sĩ. Anh ta kể với bạn mình về “thằng cha trưởng khoa” nơi anh ta làm việc. Đại loại, “cha” ấy dốt đặc cán mai, lại còn có thái độ “bỉ ổi”. Bệnh nhân của “hắn” đột nhiên bị tình trạng xấu đi, phải cấp cứu, y tá trực đi gọi “hắn” thì chẳng thấy đâu. Hóa ra “hắn” vào trong phòng riêng, khóa tịt cửa lại, giả vờ đi vắng.

Thế là người bác sĩ này đành phải cấp cứu cho bệnh nhân kia, vì “không thể để mặc người ta chết!”. Anh này còn bảo: những triệu chứng ca bệnh này là điển hình của xuất huyết não, nhưng tay trưởng khoa kia thì chỉ kết luận bệnh nhân đó là “viêm tai giữa”!!!
Anh ta bảo, tay kia đã dốt còn tệ, nếu không biết xử lý thế nào thì nhờ anh ta một câu, đằng này lại giở trò trẻ con, lủi vào phòng trốn. Khi bệnh nhân ổn rồi, thì “hắn” xuất hiện, coi mọi chuyện như không có gì xảy ra vậy.
Lắng nghe câu chuyện của họ, câu chuyện có vẻ rất thật, tôi chợt thấy rất buồn chán và cả buồn cười. Nhiều người khá giả, lúc phải vào viện, luôn cạy cục các loại quan hệ để nhờ vả bác sĩ giỏi. Thế, có ai dám nghĩ trưởng khoa lại không giỏi? Nhờ đúng anh “trưởng khoa” như thế này coi như “số đen”.
Thực ra ngành nào cũng có người giỏi người kém. Và ngay cả người giỏi cũng còn có khi sai sót. Nhưng trong ngành Y, sai sót có thể cướp đi sinh mạng con người!
Liên tiếp trong thời gian qua, nhiều vụ sai sót của nhân viên y tế khiến mọi người cảm thấy không thể chấp nhận được, bởi không liên quan gì đến những sự rủi ro. Ví dụ như vụ sai ngớ ngẩn khi tiêm nhầm nước cất cho trẻ em ở Trường mầm non Sao Mai (phường 3, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) thay vì vaccine. Hay chuyện một sản phụ 36 tuổi, trú tại phường Trần Phú, TP Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang mang thai tuần thứ 36, có dấu hiệu chuyển dạ, khi vào viện được các bác sĩ điều trị… viêm ruột thừa. Xử lý chậm khiến sản phụ này vỡ cổ cung, phải mổ cắt tử cung, còn thai nhi thì chết ngạt.
Cuối tháng 11 vừa qua, tại Cần Thơ xảy ra trường hợp cháu bé 4 tuổi nhập viện 3 lần nhưng bác sĩ vẫn cho về nhà và em bé cũng bị tử vong. Lãnh đạo bệnh viện sau đó thừa nhận là do bác sĩ “thiếu kinh nghiệm, chưa đánh giá hết được diễn biến của bệnh và chủ quan”.
Tôi còn nghe một chị bạn bác sĩ phàn nàn là khi đi tăng cường cho tuyến dưới, cô bác sĩ trẻ chắc lần đầu tiên dùng máy đo đường huyết cho bệnh nhân nên hỏi chị: Sao máy nó báo “Hi” với “Lo” là gì hả chị? (!) (Viết tắt của High- cao và Low- thấp trong tiếng Anh).
Tay nghề chuyên môn yếu sinh ra trăm thứ hệ lụy, nhất là trong những trường hợp người ta còn cố tình giấu dốt, dẫn đến tiếp tay cho “thần chết” cướp đi sinh mạng của người bệnh.
Tay nghề của y bác sĩ rõ ràng thuộc phạm trù y đức. Người thày thuốc có y đức phải có khả năng cứu chữa người bệnh. Nhưng hiện giờ các bác sĩ yếu kém khá nhiều. Nguyên nhân chính từng được chỉ ra là do những bất hợp lý trong đào tạo y bác sĩ.
Ở nước ta sinh viên y khoa học 6 năm để tốt nghiệp bác sĩ đa khoa, một số ít vượt qua kỳ thi nội trú để tiếp tục học 3 năm nội trú về một chuyên khoa nào đó và khi tốt nghiệp có bằng nội trú hay chuyên khoa cấp 1 hệ nội trú. Số còn lại xin vào các bệnh viện hoặc trạm y tế để làm một thời gian, sau đó tiếp tục học hoặc chuyên khoa cấp 1 rồi cấp 2 hay học thạc sĩ rồi tiến sĩ…
Trong khi đó, ở nhiều nước khác như Pháp, Mỹ hay Thái Lan, Singapore, thời gian đào tạo một bác sĩ y khoa khá dài, thường là phải 10 năm trở lên. Sau đó họ còn phải trải qua giai đoạn thực hành lâm sàng rồi mới có thể ra hành nghề. Do nghề bác sĩ phải hạn chế đến mức thấp nhất các sai sót của mình, nên họ phải được đào tạo chín muồi rồi mới ra khám chữa cho người bệnh.
Năm nay, Bộ GD-ĐT và Bộ Y tế vừa ra quyết định thống nhất tạm dừng việc xem xét mở ngành đào tạo trình độ ĐH các ngành Y đa khoa, Răng Hàm Mặt, Y học cổ truyền và trình độ ĐH, CĐ đối với ngành Dược học tại các trường đa ngành không thuộc khối chuyên ngành Y, Dược.
Tôi đem chuyện này ra hỏi ý kiến một chuyến gia đào tạo y bác sĩ, ông đánh giá rằng điều này là phù hợp. Ông cho rằng các qui định hiện tại về tiêu chuẩn mở khoa Y… hơi thấp, về cơ sở vật chất cũng như nguồn lực con người, nên nhiều cơ sở đào tạo muốn là mở khoa Y. Thế nhưng ngành Y là ngành đặc thù, cần những tiêu chuẩn cao hơn để đảm bảo đào tạo nên nguồn nhân lực đạt chất lượng.
Chuyên gia này cũng cho biết, ở nước ta, không những thời gian đào tạo ngắn mà việc nâng cao chất lượng y bác sĩ còn gặp khó khăn bởi thiếu một chuẩn đầu ra thống nhất cho các trường đào tạo ngành Y. Điều này dẫn tới chất lượng bác sĩ hiện nay còn phụ thuộc vào chất lượng đào tạo của từng trường, không đồng đều.
Quyết định mới đây về việc không mở một số khoa Y, Dược tại các trường đa ngành không thuộc khối chuyên ngành Y, Dược chỉ là bước đầu để hạn chế bớt tình trạng đào tạo tràn lan nhân lực không đảm bảo chất lượng. Để bớt đi những y bác sĩ kém chuyên môn trong bệnh viện, còn vô cùng nhiều việc phải làm trong một quá trình dài: làm sao để các bác sĩ hiện đang làm việc được đào tạo lại, nâng cao năng lực chuyên môn, bên cạnh việc đào tạo các thế hệ bác sĩ mới đảm bảo tay nghề…
Còn ngay bây giờ, nếu không may bị ốm phải vào viện, thì chỉ cầu trời không gặp phải những thày thuốc như vị “trưởng khoa” trong câu chuyện trên đây, kẻo chết oan có ngày!./.

Trước sau ông cũng phải trả thôi bởi đất nước ta còn khó khăn, biết bao hộ dân còn đói nghèo, bao gia đình thương binh, liệt sĩ, bà mẹ Việt Nam anh hùng và gia đình có công với cách mạng đang không có một căn nhà ra hồn để ở…

Từ dư âm của vụ việc nhà ông Trần Văn Truyền, một lần nữa vụ việc nhà ông nguyên Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hoàng Văn Nghiên được xới lại. Và lần này, người dân không khỏi ngạc nhiên khi gia đình ông Nghiên vẫn còn ờ trong căn biệt thự số 12, Nguyễn Chế Nghĩa, Hà Nội.

Trở lại sự việc cách đây 8 năm (2006), TP. Hà Nội thông báo không bán ngôi biệt thự 12 Nguyễn Chế Nghĩa, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội cho cựu Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Hoàng Văn Nghiên theo Nghị định 61/CP.

Chiều 5/10/2006, văn phòng UBND thành phố Hà Nội đã thông báo với báo giới khẳng định sẽ thu hồi biệt thự 12 Nguyễn Chế Nghĩa và 52 Tuệ Tĩnh (của nguyên Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Phan Văn Vượng) sau khi giải quyết chỗ ở mới cho ông Nghiên, ông Vượng theo đúng tiêu chuẩn và quy định chung trước ngày 31/12/2006.

Thế nhưng 8 năm qua, việc thu hồi ngôi biệt thự cổ này vẫn chưa được thực hiện, gia đình ông Hoàng Văn Nghiên vẫn chưa chuyển đi, lý do là chưa tìm được căn nhà mà ông Nghiên ưng ý.

Điều này không chỉ quần chúng nhân dân mà cả đại biểu Quốc hội cũng rất bức xúc. Trên báo Tiền phong, ĐBQH Bùi Thị An nói: Nhà công vụ là chế độ cho cán bộ. Luật đã quy định đủ tiêu chuẩn thì ở, không đủ thì phải trả lại nhà, không có chuyện ưu ái ai. “Việc ông Nghiên để nhà công vụ cho con ở là sai quy định”.

Đại biểu Đỗ Trung Hai cho biết: “Riêng vấn đề quản lý đô thị, trong đó có việc quản lý nhà công vụ như biệt thự số 12 Nguyễn Chế Nghĩa, cá nhân tôi thấy rất nản lòng. Bởi vì tôi nhắc và hỏi rất nhiều nhưng chưa được thực hiện dứt điểm”.

Thực ra, việc ông Nghiên khó chấp nhận căn nhà khác cũng có cái lý của nó. Ai đời đang ở trong ngôi biệt thự cổ, rộng 400 m2 giữa một quận nằm ở trung tâm Hà Nội, từng thuê với mức… 459.688 đồng/tháng, giờ chuyển đi nơi nào cho tương xứng bây giờ?

Mà thói đời, khổ rồi sướng thì dễ chứ sướng mà xuống khổ thì cay cực lắm, nhất là ở đây lại đang “cực sướng”.

Vả lại, có thể ông Nghiên còn có chút gì đó “cay cay sống mũi” khi kế hoạch mua căn nhà này theo Nghị định 61/CP của ông không thành đã làm ông “tổn hại” một nguồn lợi to lớn.

Theo giới bất động sản và người dân cùng khu phố, theo giá thị trường, giá đất tại 12 Nguyễn Chế Nghĩa hiện tại khoảng 200 triệu đồng/m2 (có người còn định giá tới.... 300tr/m2), tức là căn biệt thự này “bỏ rẻ” cũng 80 tỉ đồng. Nếu “phi vụ” mua nhà năm 2006 trót lọt, số tiền thu về sẽ rất khủng bởi số tiền phải trả cho căn nhà này theo Nghị định 61 rất ít.

Thử là một phép tính với thời gian hơn 9 năm (12/1994 – 5/2004) làm Chủ tịch UBND TP Hà Nội (tất nhiên chỉ khi là Chủ tịch UBND TP thì ông Nghiên mới được ở nhà công vụ, trước đó ông làm giám đốc doanh nghiệp), nếu ông “thu hoạch” thành công căn nhà trị giá 80 tỉ đồng (khoảng gần 4 triệu USD) thì có nghĩa là mỗi năm, ông “thu nhập từ nhà” 9 tỉ đồng, mỗi tháng hơn 700 triệu, bằng lương khoảng 200-250 người lao động. Đó là chưa tính đến nhiều khoản lương bổng khác.

Chỉ tính riêng khoản “lợi lộc” này, “lương” ông Nghiên khoảng 400 ngàn USD/năm, tương đương với lương của… Tổng thống Mỹ. Theo một công bố trên Việt Nam Nét năm 2011, lương của ông Obama là 400 ngàn USD/năm.

Tiền lớn thế, “thất thu” lớn thế nên bây giờ nói đến chuyện trả nhà, ông không “day dứt”, “lần khân” mới là lạ.

Nhưng tất nhiên trước sau ông cũng phải trả thôi bởi đất nước ta còn khó khăn, biết bao hộ dân còn đói nghèo, bao gia đình thương binh, liệt sĩ, bà mẹ Việt Nam anh hùng và gia đình có công với cách mạng đang không có một căn nhà ra hồn để ở…

Có lẽ ông nên tỉnh táo để học tập vị lãnh đạo của mình là Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.

Trước khi là Chủ tịch nước, ông Trương Tấn Sang đã từng nắm nhiều chức vụ chủ chốt liên quan đến kinh tế. Thế nhưng, gia đình ông vẫn chỉ ở trong căn nhà 51m2.

Trong một lần tiếp xúc với cử tri TPHCM, Chủ tịch nước còn khẳng định: “ …khi về quê, tôi sẽ trả lại nhà cho Đảng. Nhà tôi nhỏ thôi, 51m2, khi về hưu dứt khoát tôi không lấy một mét vuông đất nào. Bữa nay tôi nói dứt khoát như vậy”.

Thật vô lý khi lương Tổng thống Mỹ chỉ có 400 ngàn USD, nhà của vị Chủ tịch nước chỉ có 51 m2 và sẽ trả lại nhà ngay sau khi nghỉ công tác mà nhà của ông nguyên Chủ tịch TP Hà Nội lại 400m2 và 8 năm nay không chịu trả…

Nếu ông Nghiên vẫn có ý chây ì, có lẽ đã đến lúc cần phải cưỡng chế như quan điểm của ông Phạm Sỹ Liêm, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, nguyên Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội: “Nếu ông ấy không chấp hành, không chấp nhận thì phải xem xét xử lý kỷ luật Đảng đã vì ông ấy là đảng viên cơ mà. Trường hợp không được nữa thì tiến hành cưỡng chế thu hồi”, phải không các bạn?

Bùi Hoàng Tám (Dân Trí)

Đêm ngày 5 tháng 12, chắc sẽ có 2 người không thể nào ngủ được, đó là hai mẹ con tử tù Hồ Duy Hải. Họ không nhìn thấy nhau, nhưng những giọt nước mắt chảy xuống sẽ có cùng một cảm xúc của đau thương và hy vọng.

Anh Hải chắc hẳn phải khóc ngàn lần, và cám ơn tạo hóa đã ban tặng cho anh một bà mẹ tuyệt vời. Người mẹ rất đỗi bình thường như hàng triệu người mẹ Việt Nam trên đất nước này, nhưng giữa nguy khốn, bà hóa thân thành Phật Bà Quán Thế Âm, hóa thân thành Đức Mẹ Maria, hóa thân thành một kẻ điên khùng bất chấp tính mạng… để lăn xả vào giòng tuyệt vọng, kéo đứa con mình khỏi án tử hình.

Người đàn bà với khuôn mặt không có gì đáng nhớ ấy đã khiến thế giới phẳng của những người viết và đọc tiếng Việt phải xao xuyến. Chỉ trong một vài ngày, gần như hình ảnh của một phụ nữ chan chứa lệ với tấm biểu ngữ kêu oan cho con mình đã được chuyền đi từng trang facebook, trở thành một sự kiện nóng bỏng đến mức giới truyền thông nhà nước cũng phải quan tâm và cùng lên tiếng đòi xét lại vụ án của tử tù Hồ Duy Hải.

Nếu là một kịch bản phim, thì đó là một bộ phim nghẹt thở cho đến phút cuối. Ngay khi những dòng chữ viết tay của ông Lê Quang Hùng, Phó Chánh Án tòa án Nhân Dân tỉnh Long An xác nhận việc ngưng thi hành án vào chiều ngày 4 tháng 12, mọi thứ bùng nổ thành một niềm vui chung của đám đông. Trong rất nhiều ngày, Tòa án uy nghi của tỉnh Long An vẫn lạnh lùng im lặng trước tiếng kêu gào lạc giọng của bà mẹ về những điều oan ức bị gán trong cáo trạng, dẫn đến án tử của con mình. Trong những bản video ghi lại, tràn ngập người xem trên You Tube, cho thấy bà Nguyễn Thị Loan bị xô đẩy bởi công an gác cổng, bị miệt thị bởi các bài báo chủ trương tuân phục các án lệnh mà không tìm hiểu.

Mỉa mai thay, bà mẹ đó đã làm tất cả, tìm đủ mọi chứng cứ cho thấy kết quả điều tra bị đánh tráo, lẫn các kết luận sai về mẫu máu, tóc vân tay… của con mình để xin trình lên tòa án, xin được xét lại những điều kỳ lạ đang áp đặt cho con bà. Một người đàn bà nhỏ nhắn, yếu đuối đã hành động như thay một bộ máy tư pháp để chỉ xin những người có trách nhiệm ghé mắt qua. Bà Loan đã trãi qua nhiều đêm rất dài không ngủ, bà đã khóc cạn nước mắt. Đổi lại, bà chỉ nhận được một câu trả lời từ phía tòa là muốn con mình được xử tử bằng súng hay tiêm thuốc độc.

Từ câu chuyện của người tử tù Nguyễn Thanh Chấn cho đến Hồ Duy Hải, quy trình tố tụng của tòa án Việt Nam đang bộc lộ những mảng tối ghê sợ. Ép cung, tra khảo, thay đổi kết quả điều tra… tất cả mọi thứ lộ dần. Con người không tìm thấy công lý trước tòa án của quê hương mình, mà chỉ thấy sự sợ hãi và nhận thức rõ thêm thân phận mình không là gì. Lúc này, đang có bao nhiêu án oan đang rãi khắp các trại giam Việt Nam? Bao nhiêu tử tù đang cay đắng vì không thể tìm thấy công lý cho mình? Đêm 5 tháng 12, Hồ Duy Hải có thể đã khóc trong trại giam vì hạnh phúc tạm thời, nhưng có bao nhiêu tù nhân đang câm lặng rơi nước mắt đau tủi cho phận mình?

Có tin rằng, lệnh hoãn thi hành án ngày 4 tháng 12, không phải đến tay bà Loan đầu tiên, mà đến trước ở giới truyền hình. Thậm chí, người ta đã định chỉ đến giờ phát hình buổi tối mới công bố như một show diễn gây xúc động, tạo bất ngờ cho bà Loan. May thay sự đồi bại giả định đó đã không diễn ra.

Nếu phải cảm ơn ai đó cho phần đầu của vở kịch công lý này, thì đó là đám đông vô danh trên thế giới phẳng. Họ đã làm tất cả để cứu sống một mạng người, đã cùng rơi nước mắt và khổ đau cùng một bà mẹ quê chưa bao giờ giáp mặt trước đó. Trong những đêm đầu tháng 12, đến tận 2 giờ sáng vẫn có những status mới trên facebook truyền tin, kêu gọi, nhắc nhau ký tên vào bản petition đòi xét lại vụ án Hồ Duy Hải. Hành động của viên phó chánh án hay ông chủ tịch nước rất thức thời khi quyết định hoãn phiên xử tử, nhưng mặt khác, đó cũng là một chiến thuật, tránh một cuộc khủng hoảng cho một hệ thống đã lụn bại trước sự tức giận của đám đông ngày càng lớn và khó kiểm soát.

Nhưng câu chuyện vẫn chưa dừng ở nơi đây. Hoãn thi hành án, tức làm giảm sự căng thẳng của vấn đề, nhưng chưa có nghĩa là công lý đã được thực thi. Mọi thứ vẫn còn ở phía trước. Đêm vẫn còn rất dài trên quê hương này, và trong trái tim lương thiện của mỗi con người Việt Nam vẫn cần thắp lên một tia sáng cho hy vọng và công lý. Có lẽ chúng ta vẫn sẽ còn thấy bà Nguyễn Thị Loan ôm biểu ngữ đứng trước tòa nhiều ngày tháng nữa, cho đến khi sự thật được tìm thấy. Hãy cảm ơn bà mẹ đó, và ngưỡng mộ như đó là mẹ mình. Vì khi bị bao vây giữa đêm đen tuyệt vọng, ơn trên đã ban tặng cho chúng ta một thiên thần với tên gọi là mẹ.

Kể cả những viên công an đã xô đẩy bà Loan trước cổng tòa án, các tác giả bài viết phụ họa cho án tử của Hồ Duy Hải, thậm chí cả những nhân viên đã làm sai quy trình trong vụ án của Hồ Duy Hải… hãy tự cám ơn đời mình, vì một lần được chứng kiến điều kỳ diệu từ người mẹ.

Tuấn Khanh

Theo NS Tuấn Khanh Blog

Hoãn thi hành án đối với Hồ Duy Hải là cần thiết vì những chứng cứ buộc tội Hải là chưa thuyết phục. Nhưng, điều quan trọng hơn là làm sao để có một trình tự tố tụng đảm bảo không lặp lại sai lầm.

Chuyện Hồ Duy Hải luôn nhận tội trước cán bộ nhưng lại nói nhỏ vào tai mẹ và dì rằng mình oan, cho thấy, điều bị án này chịu đựng trong trại giam đôi khi còn khiến anh khiếp sợ hơn cái chết. Trước khi bàn việc tiến hành những thủ tục tố tụng khác, phải nhanh chóng đưa Hồ Duy Hải ra khỏi những nơi giam giữ thuộc quyền Công an Long An ngay.

Nhanh chóng chuyển quyền quản lý các trại giam giữ cho Bộ Tư pháp thay vì để trong tay Bộ Công An. Cho dù có ký bao nhiêu công ước chống tra tấn, không ai có thể đảm bảo cảnh sát điều tra không dùng cực hình nếu việc giam giữ các nghi phạm vẫn ở trong tay những người nôn nóng lập công phá án.

Các nhà báo theo dõi vụ án Năm Cam hẳn còn nhớ, trước khi xử, các bị cáo trong vụ án này được đưa từ trại giam khét tiếng Tiền Giang về Chí Hòa nhưng khi thẩm vấn cứ bị cáo nào phản cung là tối lại được đưa về Tiền Giang để sáng hôm sau ra Tòa lại cúi đầu nhận tội.

Không ai có quyền kiểm điểm, hạ mức thi đua của các thẩm phán nếu bản án của họ bị tòa trên cải sửa trừ khi có bằng chứng các thẩm phán vi phạm tố tụng hoặc nhận hối lộ. Cách làm hiện nay và cơ chế bổ nhiệm nhiệm kỳ thẩm phán 5 năm đang đặt các thẩm phán vào một tình thế không còn khả năng độc lập.

Sợ hãi án bị cải, sửa, ngay từ đầu các thẩm phán đã đồng hành cùng cơ quan điều tra và viện kiểm sát; khi hồ sơ chuyển sang tòa, các thẩm phán lại tuân thủ "luật bất thành văn" là chạy lên tòa trên "tranh thủ ý kiến". Như vậy, thay vì độc lập, chỉ tuân theo pháp luật, các thẩm phán đã bắt tay với viện, với điều tra viên và lôi kéo tòa trên cộng đồng trách nhiệm.

Theo cách này, ngành tòa án sẽ có những con số đẹp (án ít bị cải, sửa hơn) nhưng mức oan sai thật - thì nếu không có áp lực kêu oan của gia đình (như trường hợp Hồ Duy Hải); thủ phạm thật không ra đầu thú (như trường hợp Nguyễn Thanh Chấn)... - chiếm tỉ lệ cỡ nào là không ai biết được.

Nếu Việt Nam không tin tưởng vào bồi thẩm đoàn thì cũng nên điều chỉnh vai trò trong phiên tòa của các thành phần tham gia tố tụng. Thay vì các thẩm phán và hội thẩm cứ làm công việc buộc tội như hiện nay. Hãy để việc đó cho kiểm sát viên. Tòa và các hội thẩm nhân dân chỉ ngồi nghe, để phần thẩm vấn, buộc tội và bào chữa cho kiểm sát viên và luật sư; thấy lập luận buộc tội của kiểm sát viên có cơ sở vững chắc hơn phần bào chữa của luật sư thì tuyên có tội và lượng hình; nếu thấy luật sư gỡ tội đáng tin cậy hơn thì tuyên vô tội.

Đừng sợ người nghèo sẽ không thuê được luật sư giỏi. Nếu có một nền tư pháp tử tế, các đoàn luật sư độc lập sẽ tập hợp được những luật sư không cãi chỉ vì tiền. Như chúng ta thấy, ngay trong thời điểm bị gây khó dễ như hiện nay mà đã có không ít luật sư giỏi vẫn cãi miễn phí cho người nghèo, cho người bất đồng chính kiến vì thanh danh của mình và niềm tin vào công lý.

Chưa thể đòi hỏi tư pháp độc lập trong chế độ một đảng cầm quyền nhưng những điều trên đây là vẫn có thể bắt đầu để tránh những sai lầm chết người như những vụ Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang), Bùi Minh Hải (Đồng Nai)... và làm rõ trắng đen vụ Hồ Duy Hải.

Huy Đức

Theo FB Trương Huy San

Trả lời cử tri TPHCM về tình trạng tham nhũng hiện nay, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thẳng thắn cho rằng, cả Dân và Đảng đều không hài lòng về kết quả phòng, chống tham nhũng.

Có nghĩa là tham nhũng vẫn rất phổ biến. Lòng dân chưa yên trước thực trạng này.

“Quốc đảo Singapore cơ hơn 3 triệu dân mà sạch không chỉ không khí, sạch cái ghế ngồi mà sạch cả trong tâm hồn. Còn đất nước có ngàn năm văn hiến chẳng lẽ như thế này! Vậy thì bà con góp sức vào cùng chống tham nhũng chứ để thế này thì kinh tế thiệt hại, lòng dân mất đi”, Chủ tịch Trương Tấn Sang đã nói như vậy.

Cán bộ nước mình đi tham quan học tập nước ngoài rất nhiều, không chỉ đến Singapore mà còn nhiều nước khác. Dù nhắm mắt, các vị cũng biết họ phát triển hơn Việt Nam nhiều bậc, nhưng không biết có mấy ai trăn trở về hiện thực này không?

Có những nước cách đây mấy chục năm có điểm xuất phát thấp hơn Việt Nam như Hàn Quốc, Thái lan, Malaysia… nhưng họ đã phát triển nhanh, mạnh. Đô thị, nông thôn của các quốc gia này được sắp đặt ngăn nắp, dân trí cao, môi trường được giữ gìn tốt.

Chủ tịch Trương Tấn Sang nói Singapore sạch không khí, sạch cái ghế ngồi, sạch tâm hồn. Một hình ảnh quá hay, quá chuẩn.

Nhưng mà, chính vì các ghế ngồi của quan chức nước họ sạch cho nên mới tạo ra được môi trường sạch. Chính các ghế ngồi của quan chức sạch cho nên mới có tâm hồn sạch.

Ghế của quan chức dơ bẩn thì mọi thứ sẽ dơ bẩn theo, đó là một quy luật tất yếu của mọi quốc gia. Hãy nhìn ra thế giới sẽ thấy, những quốc gia nào có tham nhũng nhiều thì không thể giàu mạnh. Có khi nhìn bên ngoài hào nhoáng, nhưng bên trong bệ rạc, mục ruỗng. Những quốc gia nào tham nhũng nhiều thì dân chúng khổ sở, đói nghèo.

Và đáng sợ hơn, tham nhũng làm cho lương tâm, nhân cách con người bị hủy hoại, đạo đức xã hội ngày càng suy đồi. Như vậy thì không thể có “tâm hồn sạch” được. Tham nhũng nguy hiểm ở chỗ, không chỉ phá hoại kinh tế đất nước, mà hủy hoại “tâm hồn” của dân tộc.

Đúng là chống tham nhũng cũng cần dựa vào dân. Trên thực tế đã có những vụ nhờ dân phát hiện và tố cáo, quan tham mới bị đưa ra ánh sáng. Nhưng không phải dễ dàng để phát hiện tham nhũng bởi vì người có khả năng tham nhũng là người có quyền lực, và nói như Chủ tịch nước Trương Tấn Sang là “một người tham nhũng nhưng có “dây mơ rễ má”, có nhóm bảo vệ, nên khó phát hiện, xử lý”.

Việt Nam có hệ thống pháp luật, có cơ quan bảo vệ pháp luật, có cơ quan chống tham nhũng từ trung ương đến địa phương, nhưng không dẹp nổi tham nhũng thì dân dù có mong muốn cũng không đủ sức để phát hiện hết tham nhũng.

Cái ghế quan trường được mua bán thì bản thân nó đã dơ bẩn. Dân không chịu trách nhiệm với những chiếc ghế dơ bẩn đó.

Lê Chân Nhân (Dân Trí)

Trung Quốc tuyên bố sẽ khai thác một mỏ dầu lớn có khả năng cung cấp 6 triệu thùng/năm trên biển Đông. Giới quan sát đánh giá có thể tuyên bố này tiếp tục gây căng thẳng trong khu vực.

Chưa có thông tin chính thức mỏ dầu mà Trung Quốc sẽ khai thác nằm ở đâu trên biển Đông, nhưng không loại trừ khả năng xâm phạm đến chủ quyền của Việt Nam. Bởi vì năm 2012, Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) đã mời thầu thăm dò 9 lô dầu khí nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam. Mới đây là việc đưa giàn khoan khổng lồ HD 981 đến hoạt động trên vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam.

Trước tuyên bố của Trung Quốc, không thể không chuẩn bị các phương án đối phó. Trung Quốc đã có tiền lệ xâm phạm chủ quyền của Việt Nam trên biển Đông, lần này rất có thể lặp lại.

Việt Nam đã bày tỏ thiện chí, tìm kiếp giải pháp tranh chấp bằng đối thoại, trên cơ sở luật pháp quốc tế. Tại nhiều diễn đàn trong nước và quốc tế, lãnh đạo Việt Nam đều phát biểu nêu rõ lập trường như vậy. Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về tình hình biển Đông trong kỳ họp vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói rõ quan điểm: “Ta mong muốn hai bên chân thành hợp tác để giải quyết những bất đồng giữa hai nước về vấn đề biên giới lãnh thổ trên biển đảo theo luật pháp quốc tế, UNCLOS, theo thỏa thuận lãnh đạo cấp cao hai nước về các nguyên tắc chỉ đạo, ta mong muốn, làm hết sức mình cùng Trung Quốc để có hòa bình hữu nghị hợp tác phát triển cùng có lợi, giải quyết thỏa đáng theo cách hai bên chấp nhận được trên cơ sở luật pháp quốc tế với những vấn đề còn tranh chấp, khác nhau”.

Còn Trung Quốc thì sao, họ không ngừng thực hiện những hành động gây hấn. Cuối tháng 11 vừa qua, hai tàu cá của ngư dân huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi bị tàu Trung Quốc tấn công, mạng sống của ngư dân trên tàu bị de dọa. Tàu cá của ngư dân Việt Nam bị thiệt hại nặng nề, buộc phải lai dắt vào bờ. Không chỉ hai tàu bị tấn công, nhiều tàu khác của ngư dân Việt Nam cũng lâm vào tình trạng tương tự, bị tấn công và xua đuổi khỏi ngư trường truyền thống của Việt Nam trên vùng biển Hoàng Sa.

Trung Quốc không từ bỏ bất cứ thủ đoạn nào để đạt được mục đích độc chiếm biển Đông. Cả thế giới biết điều này, người Việt Nam ai cũng biết điều này, Trung Quốc cũng không cần che giấu ý đồ của họ.

Riêng đối với Trung Quốc, Việt Nam dùng kế sách “Vừa hợp tác, vừa đấu tranh” là phù hợp, uyển chuyển, mềm dẻo. Tuy nhiên, tôm cá trên biển Việt Nam đang bị Trung Quốc bắt, tài nguyên dầu dưới lòng biển Việt Nam bị Trung Quốc de dọa khai thác. Kế sách nào để giữ được con cá, giọt dầu?

 Đà Nẵng là địa phương thứ hai sau Thừa Thiên - Huế kiến nghị cho dừng triển khai các dự án kinh tế có thể tác động đến yếu tố phòng thủ (đọc trên Tuổi Trẻ ngày 2-12).

Đó là một đề xuất rất khó trong bối cảnh nhiều địa phương đang “đau đầu” vì các dự án FDI liên tục giảm những năm gần đây, trong đó có TP Đà Nẵng.

Trả lời trên Tuổi Trẻ, nguyên cục trưởng Cục đầu tư nước ngoài Phan Hữu Thắng cho rằng “thu hút FDI nhưng phải đảm bảo an ninh, quốc phòng. Đó là tiêu chí đặt ra ngay từ đầu trước khi hội nhập”.

Tinh thần đó vốn đã được quán triệt từ trên xuống dưới và được ban hành từ rất lâu. Vậy nhưng trên thực tế thì ít nhiều điều đó vẫn cứ xảy ra bởi lý do “sức ép thu hút FDI”.

Chính “sức ép” đó đã buộc nhiều địa phương trải thảm đỏ, thậm chí sẵn sàng đáp ứng hết các yêu cầu của nhà đầu tư mà bất chấp những khuyến cáo vốn được ghi rất rõ trong các quy định của Nhà nước trước đó.

Nếu tỉnh, thành phố nào có nhiều dự án FDI, đồng nghĩa với việc địa phương đó có nguồn thu dồi dào, ổn định. Bản thân người dân sở tại cũng có nhiều sự lựa chọn trong công ăn việc làm. Và theo đó là uy tín của lãnh đạo địa phương.

Thế nhưng, việc ồ ạt kêu gọi cho bằng được mà không có sự chọn lọc thì hậu quả để lại sau này là điều không thể tránh khỏi, thậm chí bế tắc, không giải quyết được.

Chưa nói đến các dự án có yếu tố đe dọa an ninh quốc phòng, mà ngay cả các dự án FDI có công nghệ lạc hậu ảnh hưởng xấu đến môi trường xin vào đầu tư, nếu cơ quan tham mưu cho lãnh đạo địa phương có “bộ lọc” kém, không tỉnh táo thì chỉ dăm mười năm sau địa phương đó sẽ lãnh đủ.

Quay trở lại các dự án phải dừng mới đây cho thấy một sự quản lý rất lỏng lẻo trong đầu tư nước ngoài ở các địa phương.

Không riêng gì dự án trên đèo Hải Vân mà tỉnh Thừa Thiên - Huế cấp phép, ngay tại Đà Nẵng khi Quân khu 5 trong lần đi rà soát lại các khu vực quân sự trọng yếu gần đây mới lòi ra dự án chuyên canh rau sạch ở huyện Hòa Vang hay dự án ký túc xá ở Q.Ngũ Hành Sơn.

Quy trình thẩm tra đối với một dự án FDI vốn được xây dựng rất cụ thể, chi tiết, nhưng nếu quy trình thẩm tra này không được liên thông giữa các bộ, ngành với nhau, giữa chính quyền địa phương với các đơn vị đóng chân trên địa bàn sở tại... thì chắc chắn sẽ còn xảy ra nhiều trường hợp tương tự như dự án trên đèo Hải Vân hay ở Hòa Vang, Ngũ Hành Sơn...

Thu hút FDI để làm giàu cho đất nước, cải thiện kinh tế đời sống cho người dân là điều mà ai cũng mong muốn. Nhưng thu hút bằng mọi giá để rồi “con cháu phải gánh hậu quả” thì câu trả lời dứt khoát là “không”.

Đăng Nam (TTO)